Willem den Elger, Zinne-beelden der liefde (1703)
Table of contents ↑De liefde helpt de gehoorzaamen [11]
DE LIEFDE HELPT DE GEHOORZAAMEN.
Vergeefsch, o Liefde, dat gy my wilt binden, 'k weet,
Ik weet myn pligt genoeg, 'k zal 't zelve wel beschikken,
Ik wens gestadig om uwe aangenaame strikken,
En ik bemin niet dan te veel uw lief'lyk leet:
Ik weet hoe zwaar het valt uw' magt te wederstreeven,
Hoe zoet het is zig zelve in uwen band te geeven.
Ik weet myn pligt genoeg, 'k zal 't zelve wel beschikken,
Ik wens gestadig om uwe aangenaame strikken,
En ik bemin niet dan te veel uw lief'lyk leet:
Ik weet hoe zwaar het valt uw' magt te wederstreeven,
Hoe zoet het is zig zelve in uwen band te geeven.
[blanco]
DE LIEFDE HELPT DE GEHOORZAAMEN.
Cedamus, leve fit quod bene fertur, onus.
Vidi ego jactatas mota face crescere flammas:
Et vidi nullo concutiènte mori.
Verbera plura ferunt, quam quos juvat usus aratri,
Detrectant pressi dum juga prima boves.
Asper equus duris contunditur ora lupatis.
Frena minus sentit quisquis ad arma facit:
Acrius invitos, multoque ferocius urget,
Quam qui servitium, ferre fatentur, amor.
En ego confiteor: tua sum nova præda Cupido.
Porrigimus vinctas ad tua jura manus.
,,Het is gevaarlyk te wederstreeven het geene de min gebiet.
Verbera, detrecto non ego vincla pedum,
Hoc magis effectu sæpe fruare bono.
Amor anco te l'ugne:
Se col duolo il tormenta,
Con la speme il consola:
E s'un tempo l'ancide, al fine il sana.
Indien de Liefde treft een jong en jeugdig herte,
De selve liefde salft de wond', en heelt de smerte.
Indien de liefd' u quelt met pyn en ongeneugt,
Door hope scheptse weêr in 't hert een nieuwe vreugt,
Al schynt een jeugdig hert door liefd' gedoot te wesen,
Liefd' sal 't ten lesten weêr opwecken en genesen,
S'il a peu vous blesser, il pourroit vous guerir,
Ce Dieu qui par mes yeux alluma vostre flâme
Par leurs tendres regards soulageroit vostre ame.
Ik zou u helpen door ingeeven van de min,
Zy konze heelen die de wond' gaf in 't begin,
Die min, die eerst dit vuur ontstak door deez' myne oogen
Zou door haar teêr gezigt uw' traanen weder droogen.
Et juvat aurata compede pesse premi.
Mon salut me faisoit perir.
Je mourois du regret d'avoir tué ma flamme,
Encor qu'elle me fit mourir.
Sortant de ma prison je me trouvois sauvage,
J'estois tout ebloüy du jour.
De tous mes sentimens j'avois perdu l'usage,
En perdant celui de l'Amour.
'k Vond in myn heil myn uiterst' hartewee.
'k Stierf, om dat ik myn vlam de doodsteek had gegeven,
Van na berou, schoon die my sterven deê.
'k Was wild toen 'k had geslaakt de boeyen myner minne,
'k Was telkens blind in de allerschoonste dag.
Ja ik verloor 't gebruik van alle myne zinnen,
Toen 'k van 't gebruik der min me ontblooten zag.
Aimons, aimons, c'est un plaisir extreme:
Les autres soins sont des soins superflus:
Qui fuit l'Amour quand il s'offre lui même
Le cherche apres, & ne le trouve plus.
Heureux qui plait quand il est tems de plaire!
C'est pour charmer que sont faits les appas;
Qui fuit l'Amour attire sa colere,
Et c'est un Dieu qui ne pardonne pas.
Omhelz de min, niets is zoo zoet als 't minnen:
Alle andere zorge voegt uw' schoonheid niet;
Die Liefde schuwt als zy zig wil doen winnen,
Zoekt haar vergeefsch daar na wanneer zy vliet.
Gelukkig die in jeugd geen min versmaaden:
Tot minnen is 't dat elk zyn schoonheid heeft:
Die min schuwt komt haar' haat op zig te laaden,
En 't is een God die nimmermeer vergeeft.
Zoo wreed als de liefde voor de wederspannigen is,
zoo minzaam is zy voor die haar gehoorzaamen; dit
wist de leermeester der Liefde wel wanneer hy
,,zeide: dat hy liever wilde wyken als door tegen-
,,streeven het vuur ontsteeken; dat de last die men
,,gewillig droeg ligt viel, dat een toorts door het slingeren
,,heviger brande, dat de ossen die onwillig voor de ploeg
,,zyn, meer geslaagen worden, dat een Paard, 't geen na den
,,toom niet wil luisteren naawer in toom word gehouden;
,,dat de Liefde de wederspannigen ook veel wreeder dan de
,,gehoorzaamen handeld, en dat hy zig zelve gewillig aan de
,,Liefde overgaf. Amor: lib: 2. eleg: 2.
Cedimus? an subitum luctando accendimus ignem?
zoo minzaam is zy voor die haar gehoorzaamen; dit
wist de leermeester der Liefde wel wanneer hy
,,zeide: dat hy liever wilde wyken als door tegen-
,,streeven het vuur ontsteeken; dat de last die men
,,gewillig droeg ligt viel, dat een toorts door het slingeren
,,heviger brande, dat de ossen die onwillig voor de ploeg
,,zyn, meer geslaagen worden, dat een Paard, 't geen na den
,,toom niet wil luisteren naawer in toom word gehouden;
,,dat de Liefde de wederspannigen ook veel wreeder dan de
,,gehoorzaamen handeld, en dat hy zig zelve gewillig aan de
,,Liefde overgaf. Amor: lib: 2. eleg: 2.
Cedamus, leve fit quod bene fertur, onus.
Vidi ego jactatas mota face crescere flammas:
Et vidi nullo concutiènte mori.
Verbera plura ferunt, quam quos juvat usus aratri,
Detrectant pressi dum juga prima boves.
Asper equus duris contunditur ora lupatis.
Frena minus sentit quisquis ad arma facit:
Acrius invitos, multoque ferocius urget,
Quam qui servitium, ferre fatentur, amor.
En ego confiteor: tua sum nova præda Cupido.
Porrigimus vinctas ad tua jura manus.
Daarom doet hy Phædra ook schryven:
Quicquid Amor jussit, non est contemnere tutum.
,,Het is gevaarlyk te wederstreeven het geene de min gebiet.
,,Tibullus zegt dat hy zyne voeten gaarne tot de boeyen gaf
lib. 1. eleg: 7.
Non sæva recuso
lib. 1. eleg: 7.
Verbera, detrecto non ego vincla pedum,
Propertius, schryft aan Gallus, hoe hy zig ootmoediger in de
,,Liefde droeg, hoe hy meer genot van haar te wagten had.
At quo sis humilis magis, & subjectus Amori,
,,Liefde droeg, hoe hy meer genot van haar te wagten had.
Hoc magis effectu sæpe fruare bono.
Dan mag men wel met
Francius zeggen dat de Liefde zoo
wel de wonde heelt als zy ze geeft.
Vulneris auxilium, vulneris auctor, amor.
wel de wonde heelt als zy ze geeft.
't Geen by na de eige gedagten van
Guarini geweest zyn als
hy zegt
Se'l giovinetto core Amor ti pugne;
hy zegt
Amor anco te l'ugne:
Se col duolo il tormenta,
Con la speme il consola:
E s'un tempo l'ancide, al fine il sana.
Indien de Liefde treft een jong en jeugdig herte,
De selve liefde salft de wond', en heelt de smerte.
Indien de liefd' u quelt met pyn en ongeneugt,
Door hope scheptse weêr in 't hert een nieuwe vreugt,
Al schynt een jeugdig hert door liefd' gedoot te wesen,
Liefd' sal 't ten lesten weêr opwecken en genesen,
Mogelyk heeft
Mademoiselle des jardins ook deeze gedagten
gehad wanneer zy Omphale tegens Manlius doet zeggen. act.
1, sc: 5.
J'apprendrois de l'amour, l'art de vous secourir,
gehad wanneer zy Omphale tegens Manlius doet zeggen. act.
1, sc: 5.
S'il a peu vous blesser, il pourroit vous guerir,
Ce Dieu qui par mes yeux alluma vostre flâme
Par leurs tendres regards soulageroit vostre ame.
Ik zou u helpen door ingeeven van de min,
Zy konze heelen die de wond' gaf in 't begin,
Die min, die eerst dit vuur ontstak door deez' myne oogen
Zou door haar teêr gezigt uw' traanen weder droogen.
En alle die de Liefde in die staat van gehoorzaamheid hebben
beproeft zullen wel met Secundus uitroepen lib: 1 eleg: 3. dat
,,het veel is in een schoone gevankenis geslooten te worden,
,,en door gulde boeyen geboeit.
Scilicet est aliquid specioso carcere claudi,
beproeft zullen wel met Secundus uitroepen lib: 1 eleg: 3. dat
,,het veel is in een schoone gevankenis geslooten te worden,
,,en door gulde boeyen geboeit.
Et juvat aurata compede pesse premi.
Ja schoon zy al weder in vryheid raaken, zoeken zy haare
boeyen, van 't zelf weder, en zeggen.
Desja ma liberté faisoit trembler mon ame,
boeyen, van 't zelf weder, en zeggen.
Mon salut me faisoit perir.
Je mourois du regret d'avoir tué ma flamme,
Encor qu'elle me fit mourir.
Sortant de ma prison je me trouvois sauvage,
J'estois tout ebloüy du jour.
De tous mes sentimens j'avois perdu l'usage,
En perdant celui de l'Amour.
Zie hier de vertaaling door K:Boon.
Myn lieve vryheid had reets myne ziel doen beven,
'k Vond in myn heil myn uiterst' hartewee.
'k Stierf, om dat ik myn vlam de doodsteek had gegeven,
Van na berou, schoon die my sterven deê.
'k Was wild toen 'k had geslaakt de boeyen myner minne,
'k Was telkens blind in de allerschoonste dag.
Ja ik verloor 't gebruik van alle myne zinnen,
Toen 'k van 't gebruik der min me ontblooten zag.
Derhalven mag men wel met
Boursault zingen Meleagre act:
4. sc: 4.
4. sc: 4.
Aimons, aimons, c'est un plaisir extreme:
Les autres soins sont des soins superflus:
Qui fuit l'Amour quand il s'offre lui même
Le cherche apres, & ne le trouve plus.
Heureux qui plait quand il est tems de plaire!
C'est pour charmer que sont faits les appas;
Qui fuit l'Amour attire sa colere,
Et c'est un Dieu qui ne pardonne pas.
Omhelz de min, niets is zoo zoet als 't minnen:
Alle andere zorge voegt uw' schoonheid niet;
Die Liefde schuwt als zy zig wil doen winnen,
Zoekt haar vergeefsch daar na wanneer zy vliet.
Gelukkig die in jeugd geen min versmaaden:
Tot minnen is 't dat elk zyn schoonheid heeft:
Die min schuwt komt haar' haat op zig te laaden,
En 't is een God die nimmermeer vergeeft.
Sources and parallels
-
Same copperplate, slightly altered, as in:Vinculum Amoris [49] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629))
[Compare
]
References, across this site, to this page:
- Vinculum Amoris [49] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629))