← Content: PreviousContent: Next →

’Tmoet nu voort [16]


h161116pict

Back to top ↑
42 ↓
’Tmoet nu voort.
Die Minnes strengheyt vrucht, coom zynen oorspronck veur;
Met my ist al te laet, het moeter nu mee deur.

Irrevocabile. translationtranslation
Protinus intrabis, si tangas limen Amoris.
Pertinet ad scopulum missa sagitta suum. translationtranslation

Il y favt obvier de bonne heure. translation
Qui craint les traits d’Amour ne luy doit donner place,
Qui l’a fait une fois quand il veut ne le chasse. translation

43 ↓

Back to top ↑

Facsimile Images


42

43

Back to top ↑

Translations

Onherroepelijk.
Irrevocable.
Rechtdoor moet je voortgaan, als je de drempel der Liefde betreedt.
Naar zijn doel hoort de pijl na het schot zich te reppen.
You will enter straightaway, if you touch Amor’s threshold.
Once the arrow has been shot it reaches its own target.
Men moet het tijdig voorkomen
Wie de pijlen van Amor vreest, mag hem geen kans geven;
Wie dat eenmaal gedaan heeft, verjaagt hem niet meer als hij dat wil.

Back to top ↑

Literature


    Back to top ↑

    Sources and parallels


    Back to top ↑

    References, across this site, to this page:

    No references to this emblem or page found.

    Back to top ↑

    Iconclass

    An arrow has left Cupid's bow; it appears that one man is attacking a group of men in front of a house; a woman stands in the open doorway; another woman stands among the men in front of the house (the narrative is unclear; perhaps a man is claiming his beloved but the father refuses to let them marry?)

    Back to top ↑

    Comments

    Dit emblema biedt een van de meest duistere picturae uit de bundel. Het Latijnse motto en het beeld van de afgeschoten pijl zijn ontleend aan een impresa uit Bargagli’s Dell’imprese: op een gegeven woord komt men niet terug: 1
    De band tussen het onherroepelijk gegeven woord en de pijl vormt het door Bargagli aangehaalde vers van Horatius: ’Et semel emissum, volat irrevocabile verbum’ (En eenmaal uitgesproken, vliegt het woord onherroepelijk heen).2
    Maar wat speelt zich op de achtergrond af? Voor het huis van een toekijkende geliefde is een soort straatgevecht aan de gang. De betekenis lijkt duidelijk: wie eenmaal met minnen is begonnen, moet ermee doorgaan, ook in gevaarlijke situaties. Deze liefdeswet vormt ook de stof van de bijschriften. Een vergelijkbare plaat treft men aan bij Rollenhage. Onder het spreekwoordelijke motto ’Ubi Helena ibi Troja’ (Waar vrouwen zijn, is er strijd) waarschuwt het embleem tegen de vechtlust van jaloerse mannen.3
    Hier ook kijkt een geliefde toe en grijpt een gevecht plaats waarbij meerdere personen worden afgebeeld (zie achtergrond).
    Wat in onze bundel concreet wordt voorgesteld, is vooralsnog niet te achterhalen. Het is niet onmogelijk dat het om de uitbeelding gaat van een novellistische stof en dan meer in het bijzonder een ’modern’ verhaal, dat zich, gezien de kledij der personages, ook niet in de Oudheid afspeelt. Sommige onderdelen van de scène zijn inderdaad intrigerend. Wie is de vrouw op de stoep? Wie is het meisje voor het huis? Op wat wijzen de mantels of doeken van de centrale figuur? Een vermomming? Uiteindelijk valt het tafereel zelfs niet gewoon te beschrijven: gaat het om de belaging van één man of om een gevecht tussen twee groepen?
    In de Straatsburgse imitatie, die de significante achtergronden getrouw overneemt, is de scène herleid tot een tweegevecht in de aanwezigheid van een vanaf haar drempel toekijkende dame. Dat kan er zowel op wijzen dat de bewerker de scène in haar essentie heeft begrepen of niet heeft verstaan. Deze laatste mogelijkheid mag dan voor de 20e-eeuwse onderzoeker een troost zijn: 4

    Back to top ↑

    Notes

    1
    O.c., 303.
    2
    Epist., I, 18, 17. Vgl ook Henkel-Schöne, o.c., 75.
    3
    Nucleus, I, 27.
    4
    Emblemata amoris, nr. 6.